Tác dụng của viết nhật ký trong cải thiện cảm xúc, bạn đã biết? | Safe and Sound
Viết nhật ký không chỉ là thói quen của tuổi học trò. Ngày nay, nhiều chuyên gia tâm lý xem đây là một trong những công cụ mạnh mẽ giúp thân chủ cải thiện sức khỏe tinh thần. Từ việc giải tỏa căng thẳng, giảm mệt mỏi cảm xúc đến hỗ trợ quá trình trị liệu tâm lý, viết nhật ký đang dần trở thành “liệu pháp tinh thần” đơn giản mà ai cũng có thể bắt đầu.
Ngô Thị Sáng | Thạc sĩ Tâm lý giáo dục học – Ứng dụng chăm sóc sức khỏe tinh thần Safe and Sound
Viện Ứng Dụng Công Nghệ Y Tế
1. Khi cảm xúc quá tải, chúng ta cần một nơi để trút ra
Ảnh 1: Khi cảm xúc quá tải, chúng ta cần một nơi để trút ra
Trong guồng quay không ngừng nghỉ của xã hội hiện đại, mỗi người phải gánh trên vai nhiều vai trò cùng lúc: làm việc hiệu quả, chăm sóc gia đình, duy trì các mối quan hệ, phát triển bản thân và không được phép… yếu đuối. Chúng ta bị bao vây bởi kỳ vọng, so sánh và cả những hình ảnh “hoàn hảo” được tô vẽ trên mạng xã hội.
Mỗi ngày, bộ não của chúng ta tiếp nhận hàng trăm dòng thông tin, những yêu cầu gấp gáp và vô số tình huống đòi hỏi phản ứng cảm xúc: từ cuộc họp căng thẳng, tin nhắn chưa hồi âm đến một lời nhận xét vô tình. Chúng ta có thể không nhận ra, nhưng các chuyên gia tâm lý cho biết, tất cả những điều đó đang “gây nhiễu” tâm trí, khiến cảm xúc trở nên nặng nề mà ta không biết cách xử lý.
Cảm xúc bị dồn nén, nếu không được nhận diện và giải toả đúng cách, sẽ tích tụ theo thời gian. Giống như một chiếc ly đang đầy nước, mỗi giọt thêm vào là một áp lực nhỏ. Và khi giọt cuối cùng chạm đến, cảm xúc sẽ trào ra một cách đột ngột:
- Bạn có thể dễ cáu giận vì những chuyện nhỏ nhặt
- Bạn có thể rút mình khỏi các mối quan hệ mà không rõ lý do
- Hoặc bạn thấy mình bỗng dưng kiệt sức, mệt mỏi, không muốn cố gắng nữa
Đây không phải là dấu hiệu của sự “yếu đuối”, mà là phản ứng tự nhiên của cơ thể và hệ thần kinh khi bị quá tải cảm xúc mà không có lối xả.
Theo các chuyên gia tâm lý, trong bối cảnh đó, việc viết nhật ký đóng vai trò như một “van xả” an toàn, riêng tư và hiệu quả. Viết ra những điều bạn cảm thấy, dù tích cực hay tiêu cực là cách để:
- “Trút” cảm xúc ra ngoài mà không sợ bị đánh giá hay hiểu lầm. Bạn không cần phải đúng ngữ pháp, không cần văn hay. Bạn chỉ cần thành thật.
- Giúp bản thân nhận diện rõ hơn mình đang cảm thấy gì. Nhiều người tưởng rằng mình đang “bình thường”, cho đến khi họ viết xuống và nhận ra mình đã buồn, giận hoặc bất an từ lâu.
- Giảm áp lực tâm lý và tăng sự kết nối nội tại. Khi bạn dừng lại để viết, bạn cũng đang dừng lại để lắng nghe chính mình, một việc tưởng dễ nhưng rất nhiều người đã quên.
Viết nhật ký không thay thế hoàn toàn liệu pháp tâm lý, nhưng nó là bước đầu để bạn học cách đối thoại với bản thân, một trong những kỹ năng quan trọng nhất để duy trì sức khoẻ tâm thần trong cuộc sống hiện đại.
2. Viết nhật ký, một liệu pháp tâm lý đơn giản nhưng sâu sắc
Ảnh 2: Viết nhật ký, một liệu pháp tâm lý đơn giản nhưng sâu sắc
Không cần phải là nhà văn hay người có năng khiếu ngôn từ, bạn vẫn có thể bắt đầu viết nhật ký từ những điều giản dị nhất: một dòng cảm xúc bất chợt, một tình huống khiến bạn bối rối trong ngày, hay đơn giản chỉ là ghi lại “hôm nay mình mệt nhưng đã cố gắng”.
Viết nhật ký không đòi hỏi sự cầu kỳ, mà đề cao tính chân thực. Các chuyên gia tâm lý cho biết, bạn không cần phải viết mỗi ngày theo đúng khuôn mẫu hay ép mình vào một lịch trình cứng nhắc. Thay vào đó, chỉ cần thành thật với cảm xúc và suy nghĩ của bản thân, dù nó đang rối bời, tiêu cực hay không mạch lạc.
Theo một nghiên cứu, những người thực hành viết về cảm xúc của mình trong 15–20 phút/ngày, liên tục trong 4 ngày, đã cho thấy:
- Giảm rõ rệt chỉ số hormone căng thẳng (cortisol)
- Cải thiện hệ miễn dịch, giúp họ ít bị ốm vặt hơn
- Tăng sự hài lòng với cuộc sống, cảm thấy có định hướng và ý nghĩa hơn
Điều thú vị là, họ không được yêu cầu viết một cách tích cực hay "đẹp đẽ", mà chỉ cần viết trung thực về những cảm xúc sâu kín, cả tích cực lẫn tiêu cực.
Từ góc độ tâm lý học, khi bạn viết ra được một cảm xúc hoặc suy nghĩ, bạn đang tạo ra một “khoảng cách lành mạnh” giữa bản thân và vấn đề. Khoảng cách này cho phép bạn:
- Quan sát cảm xúc thay vì bị cuốn trôi bởi nó
- Tái cấu trúc suy nghĩ rối ren thành ngôn ngữ rõ ràng hơn, từ đó dễ tìm ra hướng giải quyết
- Giảm cường độ của cảm xúc tiêu cực, đặc biệt là lo âu, tức giận, tủi thân hoặc thất vọng
Theo các chuyên gia tâm lý, viết cũng giúp bạn kích hoạt vùng vỏ não trước trán, nơi liên quan đến lý trí, tự điều chỉnh cảm xúc và ra quyết định. Điều này đặc biệt có ích trong những lúc tâm trạng bạn đang rối loạn, vì thay vì phản ứng bốc đồng, bạn sẽ có xu hướng phản hồi tỉnh táo hơn.
3. Những lợi ích tâm lý của viết nhật ký theo chuyên gia tâm lý
3.1 Giúp làm dịu cảm xúc tiêu cực
Viết nhật ký là một cách giải tỏa tâm lý “an toàn”. Thay vì kìm nén hoặc trút giận lên người khác, việc viết ra cảm xúc tức giận, buồn bã, thất vọng giúp bạn được “xả” ra khỏi tâm trí, giảm bớt áp lực nội tâm.
Theo các chuyên gia tâm lý, khi bạn gọi tên được cảm xúc, bạn đã “quản lý” được nó một phần. Nhật ký giúp bạn làm điều đó một cách tự nhiên, riêng tư và không phán xét.
3.2 Tăng khả năng tự nhận diện cảm xúc và thấu hiểu bản thân
Ảnh 3: Viết nhật ký giúp tăng khả năng tự nhận diện cảm xúc và thấu hiểu bản thân
Viết đều đặn giúp bạn nhận ra các mẫu cảm xúc lặp đi lặp lại:
- Bạn hay buồn vào ngày đầu tuần?
- Bạn dễ cáu gắt sau các cuộc họp dài?
- Bạn cảm thấy bất an mỗi lần thấy ai đó không trả lời tin nhắn?
Từ đó, bạn có thể nhận diện các tác nhân gây căng thẳng, thay vì cảm thấy “chán nản không lý do”. Quá trình này giúp bạn trở thành người quan sát chính mình, tăng sự hiểu biết và kết nối nội tâm, điều rất quan trọng trong chăm sóc sức khỏe tâm lý.
3.3 Giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ
Nhiều người viết nhật ký vào buổi tối đã chia sẻ rằng họ ngủ dễ hơn sau khi viết. Điều này có cơ sở khoa học. Khi bạn ghi lại những việc cần làm, những điều khiến bạn lo lắng hoặc biết ơn, não bộ sẽ “giải phóng thông tin”, giúp hệ thần kinh thư giãn hơn.
Viết nhật ký buổi tối giống như “tắt máy tâm trí”, thay vì mang theo hàng trăm suy nghĩ lên giường, bạn cho phép mình buông bỏ.
3.4 Hỗ trợ quá trình trị liệu tâm lý
Với những người đang gặp rối loạn lo âu, trầm cảm nhẹ hoặc khủng hoảng tâm lý, viết nhật ký có thể hỗ trợ quá trình làm việc với chuyên gia tâm lý. Bởi những gì bạn viết ra sẽ giúp xác định rõ mô hình suy nghĩ, niềm tin cốt lõi, hoặc các phản ứng cảm xúc tiêu cực.
Nhiều bác sĩ tâm lý khuyến khích thân chủ của mình viết nhật ký như một “bản ghi lại hành trình hồi phục”.
Với sự phối hợp giữa Bác sĩ Tâm thần - Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”.
.png)
Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!
CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia
- Tại Fanpage Phòng khám SnS - Viện IMT
- Hoặc tải và đặt lịch tham vấn trên ứng dụng Safe and Sound để quản lý và theo dõi lịch mọi lúc, mọi nơi
Safe and Sound - thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)
Xem thêm:
Tâm lý không ổn định có phải dấu hiệu của bệnh tâm thần?
Phân biệt cảm xúc tiêu cực và rối loạn tâm lý
Chán nản, mệt mỏi kéo dài có nguy hiểm không? Khi nào cần gặp chuyên gia tâm lý
